1. Bối cảnh kinh tế châu Âu
Châu Âu đang đối mặt với một loạt thách thức kinh tế, từ tốc độ tăng trưởng trì trệ đến lạm phát giảm sâu. Trong năm 2024, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã thực hiện ba lần cắt giảm lãi suất, đưa lãi suất tiền gửi xuống mức -0.25%, nhằm kích thích kinh tế khu vực đồng euro.
Với tình hình hiện tại, khả năng ECB tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ trong năm 2025 được đánh giá là rất cao, đặc biệt nếu các tín hiệu phục hồi kinh tế không đủ mạnh.
2. Tại sao ECB có thể tiếp tục hạ lãi suất?
Lạm phát thấp kéo dài
- Dữ liệu lạm phát tháng 11/2024: Chỉ đạt 1.3%, thấp hơn đáng kể so với mục tiêu 2% của ECB. Điều này phản ánh sự yếu kém trong nhu cầu nội địa và áp lực giảm giá từ các nền kinh tế lớn như Đức và Pháp.
- Nguy cơ giảm phát: Việc giá cả giảm liên tục có thể khiến doanh nghiệp trì hoãn đầu tư, tạo vòng luẩn quẩn kinh tế.
Tăng trưởng kinh tế yếu
- GDP khu vực đồng euro: Tăng trưởng dự kiến chỉ đạt 0.7% trong năm 2024, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng. Sự suy yếu từ ngành sản xuất và bất động sản tiếp tục là điểm nghẽn lớn.
- Ảnh hưởng từ Mỹ và Trung Quốc: Các chính sách tiền tệ và thương mại của Mỹ, cùng với sự chậm lại trong kinh tế Trung Quốc, đã ảnh hưởng mạnh đến xuất khẩu của châu Âu.
Thị trường lao động chưa phục hồi hoàn toàn
Tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực đồng euro vẫn ở mức 6.8%, với sự phân hóa lớn giữa các quốc gia như Tây Ban Nha (11%) và Đức (3%).
ECB theo đuổi chính sách tiền tệ linh hoạt
- Chủ tịch ECB, Christine Lagarde, gần đây nhấn mạnh rằng “mọi công cụ vẫn đang được cân nhắc” để đảm bảo sự ổn định kinh tế khu vực. Điều này bao gồm việc tiếp tục cắt giảm lãi suất hoặc tăng cường các chương trình mua trái phiếu.
3. Tác động của việc hạ lãi suất
Thị trường tài chính
- Chứng khoán châu Âu: Lãi suất thấp có thể thúc đẩy dòng vốn đổ vào thị trường cổ phiếu, đặc biệt là các lĩnh vực như ngân hàng, công nghệ, và bất động sản.
- Trái phiếu chính phủ: Lợi suất trái phiếu tiếp tục giảm, khiến trái phiếu khu vực euro trở nên hấp dẫn với nhà đầu tư quốc tế.
Ngành ngân hàng
- Áp lực lên lợi nhuận: Lãi suất âm kéo dài tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến lợi nhuận của các ngân hàng châu Âu, buộc họ phải tìm kiếm mô hình kinh doanh mới.
- Hỗ trợ tín dụng: Các khoản vay rẻ hơn có thể thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư, hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Thị trường ngoại hối
- Đồng euro suy yếu: Nếu ECB tiếp tục hạ lãi suất, đồng euro có thể giảm giá thêm so với USD, giúp hàng hóa xuất khẩu của khu vực đồng euro cạnh tranh hơn.
4. Nhận định từ chuyên gia
- Carsten Brzeski, ING Bank: “ECB không có nhiều lựa chọn ngoài việc tiếp tục nới lỏng chính sách nếu lạm phát không cải thiện. Tuy nhiên, cần chú ý đến rủi ro của một nền kinh tế phụ thuộc quá nhiều vào tiền rẻ.”
- Frederik Ducrozet, Pictet Wealth Management: “Chúng tôi dự đoán ECB sẽ giảm lãi suất ít nhất một lần nữa trong quý 2/2025, với kỳ vọng hỗ trợ tăng trưởng GDP đạt 1%.”
5. Triển vọng cho năm 2025
Kịch bản lạc quan
- Lạm phát dần tăng nhờ các chính sách kích thích kinh tế.
- Tăng trưởng xuất khẩu cải thiện do đồng euro yếu hơn và sự phục hồi từ các đối tác thương mại chính.
Kịch bản bi quan
- Chính sách tiền tệ lỏng lẻo không đủ để thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư.
- Các rủi ro địa chính trị, như căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc, tiếp tục đè nặng lên nền kinh tế châu Âu.
6. Kết luận
Khả năng ECB tiếp tục hạ lãi suất trong năm 2025 là rất lớn, đặc biệt nếu lạm phát không quay lại mức mục tiêu và tăng trưởng kinh tế tiếp tục ảm đạm. Mặc dù chính sách tiền tệ nới lỏng mang lại lợi ích ngắn hạn, châu Âu cần các giải pháp mạnh mẽ hơn trong cải cách cơ cấu kinh tế để đạt được sự ổn định và phát triển lâu dài.
