Sự gia tăng sức mạnh của đồng USD đang khiến các thị trường mới nổi phải đối mặt với một làn sóng bán tháo mạnh mẽ. Động thái này xuất phát từ việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ vững lập trường chính sách tiền tệ thắt chặt và lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng cao.
Tác động lan tỏa của đồng USD mạnh
- Áp lực lên nợ công
Nhiều quốc gia mới nổi có khoản vay lớn bằng USD, khiến chi phí trả nợ tăng cao đáng kể khi đồng nội tệ mất giá. Ví dụ:
- Thổ Nhĩ Kỳ và Argentina chứng kiến đồng tiền nội tệ giảm sâu, làm tăng áp lực trả nợ.
- Pakistan và Sri Lanka đối diện rủi ro khủng hoảng nợ.
- Thị trường tài sản suy giảm
Đồng USD mạnh khiến dòng vốn đầu tư chảy ra khỏi các thị trường mới nổi và quay trở lại Mỹ, nơi có lợi suất hấp dẫn hơn.
- Các chỉ số chứng khoán tại khu vực Đông Nam Á và Mỹ Latinh đều giảm mạnh.
- Đồng peso Argentina và rupiah Indonesia mất giá liên tục, gây áp lực lên dòng vốn.
- Giá hàng hóa giảm
Với phần lớn giao dịch hàng hóa được định giá bằng USD, sự tăng giá của đồng tiền này làm giảm sức mua của các quốc gia nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là dầu mỏ và kim loại.
Nguyên nhân chính khiến đồng USD mạnh lên
- Lãi suất cao tại Mỹ: Chính sách tiền tệ của Fed duy trì mức lãi suất cao đã thu hút dòng vốn lớn từ các thị trường khác.
- Tăng trưởng kinh tế Mỹ ổn định: Sự phục hồi kinh tế tại Mỹ, bất chấp các lo ngại suy thoái, càng làm gia tăng nhu cầu đối với USD.
- Tâm lý né tránh rủi ro: Trong bối cảnh bất ổn toàn cầu, các nhà đầu tư có xu hướng tìm đến đồng USD như một tài sản an toàn.
Phản ứng từ các ngân hàng trung ương
Các thị trường mới nổi đã phải áp dụng nhiều biện pháp để đối phó với áp lực từ USD mạnh:
- Can thiệp vào thị trường ngoại hối: Các ngân hàng trung ương như Indonesia và Ấn Độ bán ra USD để bảo vệ đồng nội tệ.
- Tăng lãi suất: Brazil và Mexico tăng lãi suất để giữ chân dòng vốn.
- Kiểm soát dòng vốn: Một số quốc gia áp dụng biện pháp hạn chế dòng vốn ngoại chảy ra ngoài.
Hệ quả lâu dài
- Tăng trưởng kinh tế chậm lại: Sự sụt giảm vốn đầu tư và chi phí vay cao hơn có thể làm suy yếu đà phục hồi kinh tế tại các thị trường mới nổi.
- Áp lực lạm phát: Đồng nội tệ yếu khiến giá nhập khẩu tăng cao, gây ra lạm phát.
- Rủi ro khủng hoảng tài chính: Nếu áp lực không được giải tỏa, một số quốc gia có thể đối diện với khủng hoảng nợ hoặc mất khả năng thanh toán.
Kết luận
Sự mạnh lên của đồng USD đang tạo ra những thách thức lớn cho các thị trường mới nổi, từ dòng vốn bị rút ra, gánh nặng nợ công tăng, đến nguy cơ khủng hoảng tài chính. Trong bối cảnh này, các quốc gia cần có những chiến lược kinh tế linh hoạt và hợp tác quốc tế để giảm thiểu tác động tiêu cực.
