Nếu Fed quyết định hạ lãi suất trong kỳ họp tới, bức tranh vĩ mô và thị trường tài chính Việt Nam sẽ đứng trước cơ hội hiếm có, mở ra không gian để ổn định tỷ giá, nới lỏng chính sách tiền tệ và thúc đẩy tăng trưởng đồng bộ.
Tỷ giá ổn định, cân bằng vĩ mô
Ưu tiên hàng đầu và cũng là thách thức lớn nhất trong điều hành kinh tế vĩ mô của Việt Nam những năm gần đây là bài toán ổn định tỷ giá. Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) liên tục tăng lãi suất để chống lạm phát đã khiến đồng USD tăng giá mạnh trên toàn cầu, gây áp lực lên đồng nội tệ một số quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Khi Fed đảo chiều chính sách và bắt đầu chu kỳ hạ lãi suất, làm giảm sức hấp dẫn của các tài sản định giá bằng đồng bạc xanh, khiến các nhà đầu tư có xu hướng bán USD chuyển sang các đồng tiền khác có lợi suất cao hơn; từ đó, làm suy yếu chỉ số USD-Index (đo lường sức mạnh của USD so với rổ tiền tệ lớn) và trực tiếp làm giảm áp lực mất giá lên VND.
Diễn biến này sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho Việt Nam. Trong môi trường lãi suất USD cao, dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII) có xu hướng rút khỏi các thị trường cận biên và mới nổi để tìm về “nơi trú ẩn an toàn” là Mỹ. Khi lãi suất USD hạ, rủi ro tỷ giá đối với các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam sẽ giảm đáng kể. Theo đó, làm giảm đà bán ròng trên thị trường chứng khoán hoặc thậm chí có thể đảo ngược xu hướng, hút dòng vốn mới quay trở lại thị trường có nền tảng tăng trưởng tốt như Việt Nam.
Bên cạnh đó, khi áp lực tỷ giá hạ nhiệt và nguồn cung ngoại tệ dồi dào hơn từ FDI, kiều hối và sự quay lại của dòng vốn FII, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ có thêm dư địa để củng cố dự trữ ngoại hối. Việc gia tăng dự trữ ngoại hối giúp tăng cường năng lực can thiệp thị trường khi cần thiết và củng cố niềm tin của cộng đồng đầu tư quốc tế.
Chính sách tiền tệ linh hoạt và động lực tăng trưởng
Trong suốt giai đoạn Fed thắt chặt tiền tệ, NHNN đã linh hoạt điều hành: Hạ lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong nước, đồng thời duy trì lãi suất đủ hấp dẫn để ổn định tỷ giá, tránh hiện tượng “đô la hóa”.
Khi áp lực bên ngoài từ tỷ giá được tháo gỡ, không gian cho chính sách tiền tệ trong nước sẽ được mở rộng. Với lạm phát trong nước vẫn đang được kiểm soát tốt, dưới mục tiêu 4-4.5% của Quốc hội, NHNN sẽ có đủ cơ sở để thực thi chính sách tiền tệ nới lỏng chủ động hơn.
NHNN có nhiều công cụ can thiệp linh hoạt và thận trọng như nghiệp vụ thị trường mở (OMO) để bơm/hút thanh khoản một cách nhịp nhàng hoặc điều chỉnh các loại lãi suất định hướng khác. Mục tiêu làm giảm mặt bằng lãi suất cho vay để kích thích tổng cầu, đảm bảo thanh khoản hệ thống dồi dào, đồng thời giữ chênh lệch lãi suất VND-USD ở mức hợp lý để duy trì ổn định tỷ giá.
Khi tín dụng trở nên rẻ hơn, sẽ hỗ trợ cho các động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế. Chi phí vốn giảm giúp doanh nghiệp mạnh dạn hơn trong việc mở rộng sản xuất kinh doanh, đầu tư vào máy móc công nghệ và tạo thêm việc làm cho nền kinh tế.
Chính phủ cũng có thể huy động vốn qua phát hành trái phiếu với chi phí thấp hơn, đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm, tạo tác động lan tỏa cho nền kinh tế.
Khi lãi suất vay mua nhà, mua xe giảm, sẽ kích thích chi tiêu của người dân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng ngành bán lẻ và dịch vụ, từ đó thúc đẩy tiêu dùng cá nhân.
Những yếu tố này góp phần hoàn thiện mục tiêu tăng trưởng GDP 8% cho những tháng cuối năm 2025 và tạo nền tảng cho giai đoạn tiếp theo.
Cơ hội rộng mở trên các kênh đầu tư
Kịch bản Fed hạ lãi suất cũng là tín hiệu tích cực đối với giới đầu tư, thắp lên kỳ vọng cho hầu hết các lớp tài sản.
Thị trường chứng khoán được xem là kênh hưởng lợi rõ nét nhất. Dòng tiền được hưởng lợi từ cả 2 phía: Dòng vốn ngoại ngừng bán ròng, có thể mua ròng trở lại và dòng tiền nội địa dồi dào hơn do lãi suất tiết kiệm kém hấp dẫn. Các nhóm ngành có độ nhạy cao với chu kỳ lãi suất như bất động sản (nhà ở, khu công nghiệp), chứng khoán, ngân hàng, xây dựng hạ tầng, vật liệu xây dựng và bán lẻ đều được dự báo sẽ dẫn dắt đà tăng của thị trường.
Môi trường lãi suất giảm là điều kiện lý tưởng cho thị trường trái phiếu Chính phủ. Lợi suất trái phiếu trên thị trường thứ cấp sẽ có xu hướng giảm, đồng nghĩa với giá trái phiếu tăng lên, mang lại lợi nhuận cho các nhà đầu tư.
Thị trường bất động sản vốn gặp nhiều khó khăn về pháp lý và dòng vốn, sẽ nhận được cơ hội đảo chiều. Lãi suất vay mua nhà giảm trực tiếp đánh vào tâm lý và khả năng tài chính của người mua có nhu cầu ở thực. Chủ đầu tư cũng dễ dàng tiếp cận vốn hơn để tái khởi động các dự án, tháo gỡ nút thắt về nguồn cung khi vấn đề pháp lý được khơi thông.
Bên cạnh đó, kênh vàng được hưởng lợi từ đồng USD suy yếu và lãi suất thực giảm (làm giảm chi phí cơ hội của việc nắm giữ tài sản không sinh lãi). Tuy nhiên, giá vàng trong nước còn phụ thuộc vào chính sách điều hành của NHNN và chênh lệch với giá thế giới. Vì vậy, vàng vẫn được xem là một trong những kênh phòng thủ.
Hiện nay, Việt Nam đang đứng trước cơ hội ổn định tỷ giá, nới lỏng tiền tệ và thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, vẫn phải cân nhắc đến rủi ro lạm phát có thể quay trở lại nếu chính sách nới lỏng tiền tệ và tài khóa được thực hiện quá mức. Bên cạnh đó, các yếu tố bất định từ địa chính trị toàn cầu hay sự giảm tốc của các đối tác thương mại lớn vẫn cần theo dõi thêm.
