1. Động thái mới từ ECB
Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) vừa thông báo hạ lãi suất cơ bản thêm 25 điểm cơ bản, đưa lãi suất tiền gửi xuống mức -0,50%. Đây là lần thứ ba trong năm nay ECB giảm lãi suất, nhấn mạnh sự quyết tâm hỗ trợ nền kinh tế khu vực đồng euro đang gặp khó khăn.
2. Bối cảnh kinh tế bất ổn
Tăng trưởng kinh tế trì trệ
- GDP khu vực đồng euro chỉ tăng 0,1% trong quý III/2024, thấp hơn so với kỳ vọng, phản ánh sự yếu kém trong cả lĩnh vực sản xuất và dịch vụ.
- Các nền kinh tế lớn như Đức và Ý đang tiệm cận suy thoái kỹ thuật, trong khi Pháp đối mặt với sự sụt giảm tiêu dùng nội địa.
Lạm phát thấp kéo dài
- Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) chỉ tăng 1,2%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 2% của ECB, làm gia tăng lo ngại về nguy cơ giảm phát.
Những thách thức từ bên ngoài
- Xung đột thương mại toàn cầu: Các biện pháp thuế quan từ Mỹ và sự chững lại của nền kinh tế Trung Quốc đã ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu của châu Âu.
- Khủng hoảng năng lượng: Chi phí năng lượng tăng cao và sự bất ổn nguồn cung khiến sản xuất trong khu vực chịu áp lực lớn.
3. Các biện pháp hỗ trợ khác từ ECB
Ngoài việc giảm lãi suất, ECB cũng công bố:
- Mở rộng chương trình mua tài sản (QE): ECB sẽ tăng cường mua trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp với giá trị 30 tỷ euro/tháng trong 12 tháng tới.
- Cải thiện thanh khoản cho ngân hàng: Các gói tài trợ với lãi suất ưu đãi được triển khai để hỗ trợ các ngân hàng tăng cường cấp vốn cho doanh nghiệp và cá nhân.
4. Phản ứng của thị trường
Thị trường tài chính
- Đồng euro suy yếu: Đồng euro giảm xuống mức 1,07 USD/EUR, thấp nhất trong gần một năm, giúp hàng hóa xuất khẩu của khu vực trở nên cạnh tranh hơn.
- Chứng khoán tăng nhẹ: Các chỉ số lớn như DAX (Đức) và CAC 40 (Pháp) ghi nhận mức tăng 1-2% nhờ kỳ vọng vào chính sách nới lỏng.
Doanh nghiệp và ngân hàng
- Doanh nghiệp: Hưởng lợi từ chi phí vay rẻ hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực sản xuất và bất động sản.
- Ngân hàng thương mại: Áp lực gia tăng vì lợi nhuận từ lãi suất giảm, nhưng bù lại có cơ hội tiếp cận các gói hỗ trợ thanh khoản từ ECB.
5. Thách thức và triển vọng
Rủi ro đối với chính sách
- Chi phí sinh hoạt tăng cao: Dù lãi suất giảm, áp lực lạm phát năng lượng có thể khiến hiệu quả của các biện pháp này bị hạn chế.
- Sự phụ thuộc vào chính sách tiền tệ: Các chính phủ cần phối hợp thực hiện các biện pháp tài khóa thay vì để ECB gánh vác toàn bộ trách nhiệm.
Tín hiệu tích cực
- Các biện pháp này dự kiến sẽ giúp cải thiện niềm tin thị trường và thúc đẩy tăng trưởng trong trung hạn.
6. Kết luận
Quyết định giảm lãi suất lần thứ ba liên tiếp của ECB cho thấy sự khẩn cấp trong việc ứng phó với tình trạng kinh tế bất ổn ở châu Âu. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả lâu dài, cần có sự kết hợp giữa chính sách tiền tệ và tài khóa nhằm thúc đẩy tăng trưởng toàn diện.
